Ze belde aan de voordeur. Ze keek anders dan anders. Meer bedrukt. Ik deed de deur open en verwelkomde haar. ‘Goedemorgen’, zei ik. ‘Goedemorgen’, was haar antwoord en ze hing haar jas op. Een bedrukte stemming was voelbaar. Ik bood haar een kopje drinken aan, maar dat hoefde ze niet. Ze wilde meteen naar de praktijkruimte om haar verhaal te kunnen doen.
Met tranen in haar ogen, begon ze te vertellen. ‘Ik mag mijn man ’s avonds niet meer op bed leggen’. Het was even stil. ‘Ze vinden dat het te zwaar voor mij wordt’. Weer was het even stil. Ze zocht naar haar woorden want ze wilde niet negatief zijn over de goede hulp die zij van Thuiszorg kreeg. Aan één kant begreep ze ‘de meiden’ ook wel, maar ze voelde zich zo verdrietig.
Mevrouw zorgt al jaren voor haar man die lijdt aan dementie. Ze zijn een twee eenheid met een huwelijksbelofte aan elkaar: ‘wij blijven voor elkaar zorgen tot de dood ons scheidt’. Een belofte die ze nakomt en die ze met veel liefde voor haar man vervult, ook al kost het haar de afgelopen tijd veel energie. Met name de lichamelijke- en geestelijke achteruitgang van zijn gezondheid is confronterend en daardoor energievretend voor haar. Het voelt steeds als een beetje afscheid nemen. Het contact met hem wordt minder, hij leeft meer en meer in zijn eigen wereld. Soms ziet ze dat hij haar herkent. Het zijn spaarzame momenten die haar heel gelukkig maken. Het geeft haar houvast om voor altijd voor hem te blijven zorgen.
En dan krijgt ze de boodschap te horen ‘wij zorgen vanavond voor uw man. We zien hoe zwaar het voor u is en voor ons is het ook beter dat we met z’n tweeën de zorg op ons nemen’. Een boodschap die haar diep raakt. Niet omdat ze het niet begrijpt, maar omdat het weer een stukje afscheid nemen is. Eén van de vele verlieservaringen die ze ervaart bij de achteruitgang van haar man.
Thuiszorg heeft veel ruimte geboden om de zorg samen met haar te doen. Ze begrepen heel goed hoe belangrijk dat voor haar was. Maar ze zagen ook dat het in de loop van de tijd te zwaar voor haar werd. Ze zou dit niet gemakkelijk toegeven en door blijven gaan totdat ze er zelf bij neer ging vallen.
Was het een goede keuze zo?
Mevrouw begreep de keuze heel goed. Rationeel kon ze het ook beredeneren, ze hield het zo ook niet langer vol. Emotioneel was ze er nog niet aan toe en dat maakte dat het verdriet op de voorgrond stond. Het verdriet van weer een stukje afscheid nemen van wat haar zo dierbaar is.
Ik heb haar het volgende voorstel gedaan. Plan een afscheidsritueel voor de avondzorg. Doe dit in overleg met de Thuiszorg. Leg hen uit hoe belangrijk dit voor de afronding is. Spreek met hen af welke avond je nog één keer je man mee op bed gaat helpen. Met wie van de verzorgenden je dit zou willen doen. Kijk hoe jij deze avond speciaal kunt maken.
Hier werd ze blij van, omdat ze graag wil meewerken maar ook de regie in eigen hand wil houden.
Met een gepland waardig afscheidsritueel voor de avondzorg kan mevrouw, hoe verdrietig ook, wel iets afronden en kan er een overgang, die minder rigoureus is, plaatsvinden.